MİRAS HUKUKUNUN KONUSU
Miras Hukukunun 2 önemli sujesi vardır.İlki (muris) mirasbırakan kişi,ikincisi ise (varis) miras bırakılan kişidir.Murisin ölümünden sonra geride kalan malvarlığına ise tereke denir.En basit anlatımıyla miras hukuku da zaten terekenin mirasçılar arasında nasıl paylaştırılacağını düzenlemiştir.Kural olarak miras ölümle açılır.Kural olarak denilmesinin sebebi ise çok istisnai hallerde ölüme denk hallerin varlığı halinde ölüm karinesi ve gaiplik ile de miras açılabilir.
YASAL MİRASÇILIK NEDİR ?
Mirasçıların belirlenmesi için Türk Hukukunda “Zümre Sistemi “ kabul edilmiştir. Zümre sisteminde mirasçıların miras payları murisin ölümünden önce belirlenmiştir.Yani murisin vefatından önce her türlü olasılık düşünülerek hangi ihtimalde hangi mirasçıya ne oranda miras kalacağı , murisin alt soy veya üst soylarının her ihtimaldeki ölümleri de hesaba katılarak önceden tüm mirasçılar ve payları belirlenmiştir.
Kimler Yasal Mirasçı Olabilir ?
1-Kan Hısımları (murisin alt ve üst soyu)
2-Evlatlık
3-Eş
4-Devlet
ÖLÜME BAĞLI TASARRUF NEDİR ?
Ölüme bağlı tasarruf kişinin ölümünden sonra hüküm ve sonuç doğurur.Hukukumuzda 2 çeşit ölüme bağlı tasarruf vardır.Bunlar vasiyetname ve miras sözleşmesidir.2 ölüme bağlı tasarruf da şekil şartlarına sıkı sıkıya bağlıdır.Şekil şartlarına sıkı sıkıya bağlı olmasından kastedilen ölüme bağlı tasarrufun geçerli olabilmesi için bazı şekil şartların varlığının zorunlu olmasıdır.Örneklendirmek gerekirse ölüme bağlı tasarruflarda temsil kabiliyeti yoktur,bu nedenle vekalet verilerek vekil aracılığı ile vasiyetname yazdırılması ya da 4 yaşındaki bir çocuğu temsilen kanuni temsilcisinin vasiyetname hazırlaması mümkün değildir.
MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA NEDİR ?
Mirasçılıktan çıkarma (Iskat) murisin Türk Medeni Kanunu 510-Türk Medeni Kanunu 513 maddelerine dayanarak saklı paylı mirasçısını mirastan çıkarmasıdır.Saklı paylı mirasçı olarak bahsedilmesinin sebebi saklı paylı olmayan mirasçıyı mirastan çıkarmaya ihtiyaç dahi yoktur.Saklı pay zedelenmedikçe muris ölümünden önce istediği şekilde tasarrufta bulunarak saklı payı olmayan mirasçıya zaten mirastan pay bırakmayabilir.
Mirastan ıskat sıkı sıkıya şekil şartlarına bağlıdır.Sözlü olarak örneğin ” seni evlatlıktan reddediyorum,mirasımdan hiç bir şey alamazsın,eğer mirasımdan pay alırsan hakkım haram olsun…” tarzındaki halk arası tabirlerin mirastan ıskat işleminin geçerliliğine hiç bir etkisi yoktur.Mirastan ıskat sıkı sıkıya şekil şartlarına bağlıdır.Şekil şartlarına uyulmadığı sürece GEÇERSİZDİR.
MİRASIN REDDİ NEDİR ?
Mirasın reddi diğer tabiri ile Reddi Miras günümüzde en çok merak edilen konulardan biridir.Murisler vefatından sonra varislerine malvarlığı ile beraber borçlarını da miras bırakmaktadır.Halk arasında miras borçtan ziyade daha çok alacaklar,intikal edecek gayrimenkuller olarak bilinmektedir.Miras murisin aktifleri ile beraber pasiflerini de ifade etmektedir.Yani murisin vefatından sonra mirasçılarına varsa taşınmazları,alacaklarının yanı sıra borçları da kalmaktadır.Hal böyle olunca mirasın reddi konusu gündeme gelmektedir.Örneklemek gerekirse;
Muris Ahmet’in 20 Mayıs 2023 tarihinde vefat ettiğini varsayarak,eşinin de kendisinden önce ölmüş olduğunu ve geride kalan 3 çocuğu olduğunu düşünelim.Böylelikle muris Ahmet’in eşi de olmadığına göre tüm mirası 3 çocuk arasında paylaştırılacaktır.Yalnız muris Ahmet 2.000.000,00-TL (2 milyon TL ) değerindeki taşınmazının yanı sıra çocuklarına 5.000.000,00-TL (5 milyon TL) değerinde de farklı kişilere olan borcunu miras bırakmıştır.Böylelikle mirasın kabul edilmesi geride kalan varislere hiç bir şey kazandırmayacak olup sadece kaybettirecektir.Bu durumda çocuklarının babası Ahmet’in mirasını kabul etmemek istemesi durumunda Reddi Miras konusu gündeme gelecektir.